نقل قولهای الهامبخش همیشه شما را به انجام کاری که تاکنون تجربه نکردهاید تشویق میکنند. هر چند خارج شدن از منطقه راحتی، کار راحتی نیست. اما چه زندگی خواهید داشت اگر از منطقه راحتی خود خارج شوید؟
منطقه راحتی، سطحی از عملکرد است که شما در آن بدون هیچ استرسی، احساس راحتی میکنید. این وضعیت طبیعی است زیرا همیشه ذهن به سمت سادهترین راه تمایل پیدا میکند تا انرژی کمتری مصرف نماید. در این منطقه رفتار و اعمال شما متناسب با الگوی ثابتی است که نیاز به حداقل ریسک و خطر را دارد. منطقه راحتی باعث ایجاد وضعیت ذهنی امن در شما میشود.
از نظر روانشناسی منطقه راحتی یک مرز ذهنی ساختگی است و بازتاب تصویر ذهنی است که از خودتان و زندگیتان دارید. برای بسیاری از مردم، حتی اگر از شرایط موجود هم ناراضی نباشند، تمایل طبیعی آنها این است که در منطقه راحتیشان باقی بمانند، زیرا آن را آشنا و امن میدانند. حقیقت این است که امنیت در چیزی خارج ما وجود ندارد؛ بلکه، باید آن را در درون خودتان بیابید.
در هنگام مواجه شدن با موقعیت جدید میتوانید دو تصمیم بگیرید:
- هر کاری انجام دهید تا در موقعیت امن خود بمانید.
- سختی، را برای به دست آوردن پاداشها پذیرا باشید.
برای اینکه سریعتر مسیر خود را انتخاب کنید، این سوال را از خودتان بپرسید: آیا میخواهید تنها زنده باشید یا در کنار آن رشد کنید و به شخص بهتری تبدیل شوید؟
اول از همه باید این رویکرد اشتباه را کنار بگذارید که نقطه مقابل راحتی، خطر کردن نیست. به چالش کشیدن خودمان چیزی است که به آن ” اضطراب مطلوب” میگویند.
تحقیقات نشان داده است که راحتی نسبی باعث عملکرد متوسط در فرد میشود. از طرف دیگر کمی استرس باعث افزایش عملکرد خواهد شد و برعکس اضطراب بیش از حد، باعث کاهش بهرهوری میشود.
گاهی اوقات برای اینکه رنجی در زندگی نبرید دیواری به دور خود میکشید. اگرچه ممکن است که این دیوار درد را کاهش دهد، اما اجازه نمیدهد که بر رنجهای زندگیتان برای همیشه غلبه کنید.
داشتن منطقه راحتی مشکلی ایجاد نمیکند، کشیدن یک دیوار در اطراف آن باعث میشود که احساس بیحسی کنید و شوق پیشرفت و زندگی را از دست بدهید.
وقتی نمیخواهید فراتر از محدودیتهایتان پیش بروید، از یادگیری و رشد بازمیمانید. در حقیقت این مسئله آفت اصلی ماندن در منطقه راحتی است.
در موضوع منطقه راحتی به این دو نکته توجه زیادی داشته باشید:
- ابتدا از این تفکر خلاص شوید ” راحتی، به معنای امنیت است”. گاهی اوقات همین راحتی میتواند امنیت و آینده شما را به خطر بیندازد. اگرچه غیرقابل قبول به نظر میرسد، اما خطرات قابل توجهی نیز در منطقه راحتی کمین کردهاند. اگر بیش از حد احساس راحتی کنید، شروع به عقب نگه داشتن خود میکنید. همچنین، با افزایش سن منطقه راحتی شروع به کوچک شدن میکند.
- لازم نیست که خود را در معرض خطر قرار دهید تا از منطقه راحتی خارج شوید. انجام کارهای کوچک باعث میشود که از احساس راحتی مطلق به تدریج خارج شوید و دست به فعالیتهای جدیدی بزنید که برای رشد و پیشرفت شما لازم هستند.
رشد فردی در میان این دو منطقهی راحتی و خطر اتفاق میافتد: منطقه یادگیری. فراتر رفتن از منطقه راحتی به معنای شجاع بودن نیست بلکه به معنای کنجکاو بودن است. خروج از منطقه راحتی به سختی که شما فکر میکنید نیست اگر:
به دنبال منطقه یادگیری باشید نه خطر
تمرکز خود را بر روی رشد و یادگیری بگذارید نه خطر
تنها با عبور از خطوط آشنا میتوانید رشد کنید. به همین دلیل است که سیستم آموزشی و نحوه تربیت بسیاری از والدین اشتباه است. آنها کودک را در یک حباب پلاستیکی نگاه میدارند و از همان ابتدا بذر ترس و اضطراب را در او ایجاد میکنند.
احساسات ناخوشایند نشان دهنده مقاومت است، هنگامی که گوش دادن به این صداها را متوقف میکنید، میتوانید بر پیشرفت تمرکز کنید. مغز، مثل بدن، نیاز به آموزش دارد. تنها یاختههایی که استفاده شوند قویتر میشوند و ارتباطات بیشتری ایجاد میکنند.
هنگامی که به نقطهای میرسید که صدای درونیتان فرمان توقف میدهد جایی است که باید ادامه دهید.
جان اف کندی میگوید: “هر عمل، هزینههایی برای خود دارد”. اما ریسک عمل به مراتب کمتر، از ماندن در منطقه راحتی است.
مزایای خارج شدن از منطقه راحتی
- لذت و تجربهتان از زندگی افزایش مییابد.
- فعالیت ذهنی بیشتری خواهید داشت و ذهنتان در موقعیتهای جدیدی برای تجربه و تصمیمگیری قرار میگیرد.
- اعتماد به نفس بیشتری پیدا میکنید و احساس میکنید تسلط بیشتری بر زندگیتان دارید.
- انعطاف پذیریتان را تا حد زیادی افزایش میدهد.
- باعث بهبود روحیه و جلوگیری از افسردگی میشود.
چگونه از منطقه راحتی خارج شویم؟
۱. تعادل را حفظ کنید
اگر زندگی در خارج از منطقه راحتی میتواند کمی سخت باشد، متوقف ماندن در منطقه راحتی نیز به همان اندازه مضر باشد. لذت بردن از زندگی به ایجاد تعادل میان چیزهای آشنا و ناآشنای زندگی نیاز دارد.
خروج از منطقه راحتی لزوما به معنای پریدن از هواپیما برای هیجان بیشتر نیست، چنین فعالیتهایی به معنای ورود به منطقه خطر است نه منطقه یادگیری. برداشتن قدمهای کوچک به شما شجاعت زیادی میدهد. روشهای زیادی وجود دارد که بتوانید مرزهای خود را بزرگتر کنید. یادگیری یک مهارت جدید یا بهبود ارتباط با دیگران از این موارد هستند. سفر کردن و دیدن افراد جدید یکی از بهترین روشها برای گسترش نگرشی است که به خود و زندگیتان دارید.
منطقه راحتی، منطقهای در ذهن شما است که برای دوری از استرسِ تجربه فعالیتهای جدید به خود تحمیل میکنید. این منطقه باعث ایجاد طرز فکر ثابت شده و شما را از رشد باز میدارد. در صورتی که بتوانید احساسات خود را کنترل کنید و از این منطقه خارج شوید، دستاوردهای بزرگی در بیرون از این منطقه انتظار شما را میکشد.
۲. معیار خودت باش
منطقه راحتی همه افراد یکسان نیست، به همین دلیل منطقه راحتی را با معیار خودتان بسنجید نه دیگران. در غیر این صورت با دیدن مناطق بسیار کوچک راحتی دیگران تمایل پیدا میکنید باز هم خود را محدود کنید.
اگر در ابتدای کار مقیاسهای عاقلانهای در نظر بگیرید، در خارج از منطقه راحتی میتواند محیط بهتری برای زندگی پیدا کنید. منطقه راحتی هر فردی متفاوت از دیگری است و آنچه افق دید شما را گسترش میدهد ممکن است دیگری را از کار بیاندازد. اضطراب مطلوب برای خارج شدن از منطقه راحتی لازم است اما بیشتر از آن مطلوب نیست. با توجه به شرایط خود به تدریج از منطقه راحتی خارج شوید، شاید برای شما خروج از منطقه راحتی به معنای یادگیری یک فعالیت جدید اما برای دیگری گسترش ارتباط با افراد جدید باشد.
۳. رشد هر روزه است که شما را تغییر میدهد
گسترش منطقه راحتی برای نتایج پایدار نیاز به تلاش هر روزه دارد. به منطقه راحتی به شکل یک نوار پلاستیکی نگاه کنید. اگر ناگهانی آن را بکشید با تغییر شکل سریع آن ممکن است فریب بخورید، اما به زودی به حالت قبل بازمیگردد.
بر روی بخش کوچکی از کار تمرکز کنید تا شما را به جلو حرکت دهد. این کار به شما کمک میکند تا با حرکتی کوچک اما پیوسته، منطقه راحتی را ترک کنید و آن را تبدیل به یک عادت سازید.
برای کنار گذاشتن محدودیتهای ذهنی خود برنامه داشته باشید، تنها نگویید که تصمیم به این کار دارید. برنامه گام به گامی برای خودتان طراحی کنید و با آسانترین مرحله شروع کنید.
۴. فقط کمی انجام بده، فقط کمی
کاری را به روشی متفاوت انجام دهید.
کاری انجام دهید که کمی شما را میترساند.
کاری را برای اولین بار انجام دهید.
کاری را انجام دهید که دیگران میگویند نمیتوانید.
بهطور مثال اگر فرد خجالتی هستید و ترس صحبت در جمع را دارید، از موقعیتهای بسیار کوچک شروع کنید. همین موقعیتهای کوچک برای سوال کردن یا اظهارنظر باعث میشود که به مرور احساس خوبی داشته باشید.
موضوع اصلی انجام دادن است، این که چگونه منطقه راحتی خود را ترک میکنید. همیشه به خودتان یادآور شوید که با خروج از منطقه راحتی وارد منطقه خطر نمیشوید بلکه وارد منطقه یادگیری و کسب تجربیات بیشتر میشوید.
با درک اینکه منطقه راحتی میتواند چه تاثیرات منفی روی زندگی شما داشته باشید و با انجام اصلاحات کوچک در روند کارها میتوانید کارهای بزرگی انجام دهید، خود را ترغیب به کارهای ارزشمند و مثمرثمر کنید. درنهایت اگر میخواهید به دستاوردهای قابل توجهی برسید، خروج از منطقه راحتی یک باید است.
۵. هر کاری را متفاوت از قبل انجام دهید
راه دیگری برای انجام کارها پیدا کنید. به رستوران جدیدی بروید، برای یک هفته رژیم گیاهخواری بگیرید. بدون توجه به اینکه تغییر ایجاد شده کوچک است یا بزرگ، در روند کار روزانه خود تغییر ایجاد کنید. سنگ بزرگ علامت نزدن است پس از همین تغییرات کوچک روزانه شروع کنید.
برای انجام یک روتین روزانه که برای مدت طولانی خواهید داشت، راهی متفاوت و شاید بهتر برای انجام آن پیدا کنید. اگر از جمله افرادی هستید که تمایل زیادی به تحرک ندارید، فعالیت بدنی خود را افزایش دهید. برعکس اگر فرد پرتحرکی هستید سعی کنید زمان بیشتری را برای استراحت، مطالعه و سکوت بگذارید.
۶. مثبت باقی بمانید
چه دوست داشته باشید چه نداشته باشید، حتما با این موضوع موافقید که یکی از بهترین راههای یادگیری، اشتباه کردن است. اشتباهاتِ اجتناب ناپذیر، بخشی از روند یادگیری هستند، اجازه ندهید که هر مشکلی شما را عقب نگاه دارد.
چگونه اضطراب مطلوب را تشخیص بدهیم؟
در سال ۱۹۰۸، روانشناسان رابرت م. یرکس و جان دی. داودسون به این نتیجه رسیدند که هر فردی برای رشد به کمی استرس نیاز دارد. این فضای ذهنی “اضطراب مطلوب” نامیده میشود که در خارج از منطقه راحتی ما قرار دارد.
اضطراب زیاد باعث میشود که بیش از آنچه که باید استرس داشته باشیم، به این طریق نمیتوانید به اندازه کافی موثر باشید و عملکردتان کاهش مییابد. اما وقتی خود را به چالشهای بسیار سخت دعوت میکنید به نتایج منفی منجر میشود. این ذهنیت در شما ایجاد میشود که به چالش کشیدن خودتان کار اشتباهی است. طبیعیترین کار که انجام میدهید بازگشت به منطقه راحتی است.
ایده اضطراب مطلوب چیز جدیدی نیست. شاید شما هم این تجربه را داشته باشید، با تجربه کاری جدید، احساس هیجان و استرسی دارید که در حقیقت همان اضطراب مطلوب است. برای رشد نیاز است که گاهی خود را به چالش بکشید و این کار باعث میشود ذهن شما پذیرای تجربیات جدیدی گردد.
اضطراب مطلوب جایی است که بهره وری و عملکرد ذهنی شما به اوج خود می رسد.
راحتی، قاتل بهرهوری است. زیرا بدون احساس نگرانی در مورد ضرب الاجل یا توقعی از خود، تمایل پیدا میکنید که حداقل کار ممکن را انجام دهید. اشتیاق انجام کارهای جدید و یادگیری را از دست میدهید. ماندن در منطقه راحتی باعث میشود که در “تله کار” گرفتار شوید. جایی که که از مشغول نشان دادن خود به عنوان وسیلهای برای ماندن در منطقه راحتی و اجتناب از انجام کارهای جدید استفاده میکنید.
عقب زدن مرزهای محدودیت باعث میشود که گامهای بزرگتری بردارید، کارهای بیشتری انجام دهید و روشهای هوشمندانهتری برای کارها پیدا کنید.
و حالا نوبت شما است که شروع کنید.
اگر در منطقه راحتی بمانید، هرگز متوجه نخواهید شد که پتانسیل واقعی شما تا چه حدی است و توانایی رسیدن به چه دستاوردهایی را دارید. خارج شدن از منطقه راحتی مسیری است که باعث میشود خودتان را کشف کنید، محدودیتهای ذهنی خود را کنار بزنید و بیشتر از آنچه که بودید شوید. برای این کار لازم نیست دست به کارهای خارقالعادهای بزنید که از شخصیت شما دور است، تنها هر روز قدمی کوجک مانند کمی تمرین برای یادگیری یک مهارت جدید، صحبت با فردی غزیبه، ارسال رزومه برای یک پست شغلی یا مطرح کردن درخواستی که از دیگری دارید، میتواند شما را از منطقه راحتی خارج کند.
مسئله اصلی در منطقه راحتی این است که اگرچه برای مدت زمان کوتاهی به شما حس آرامش میدهد، اما در بلند مدت تبعاتی مانند مشکلات مالی، از دست دادن فرصتها و کاهش اعتماد به نفس را به همراه دارد. ماندن در منطقه راحتی باعث می شود که بعد از مدتی، پسرفت کنید و حتی در شرایط قبلی نیز باقی نمانید.
برای خروج از منطقه راحتی، نگرش خود را نسبت به کارها عوض کنید و انجام کارها را وابسته به احساس خوب یا بدی که درباره آنها دارید، نکنید، بلکه به اهمیت و الویت آنها و تاثیری که بر زندگی شما دارند توجه کنید. هنگامی که شروع به انجام کارها کردید، خواهید دید احساسی که به انجام آنها داشتید تغییر خواهد کرد و تمایل به پیگیری کار بیشتر خواهد شد.